Abasirikare bo mu ngabo z'igihugu cya Ethiopia (ENDF) basabwe kujya i Mekelle, umurwa mukuru w'akarere ka Tigray, aho leta ibona ko ari icyiciro cya nyuma cyo kurwanya imyigaragambyo y'abayobozi ba guverinoma y'akarere.
Biteganijwe ko abasirikare ba Ethiopia bazarwana n'ingabo za guverinoma y'akarere, Tigray People Liberation Front (TPLF), mu murwa mukuru. Ijambo ryatanzwe na minisitiri w'intebe w'iki gihugu, Abiy Ahmed, ryasezeranije ko abasivili bazarindwa guhitanwa n'impanuka mu gihe basaba aba Tigrayans guhitamo uruhande hagati ya Addis Abeba na TPLF.
Kuri uyu wa kane, Ahmed wahawe igihembo cy'Amahoro cyitiriwe Nobel, yanditse ku rubuga rwa twitter atangaza ko 'igihe cy'amasaha 72 cyahawe agatsiko k'abagizi ba nabi TPLF gutanga mu mahoro ubu kirangiye kandi ubukangurambaga bwacu bwo kubahiriza amategeko bukaba bugeze ku ntera yanyuma'.
Ariko iryo tangazo ryagaragaje kandi ko 'ibihumbi by'ingabo zidasanzwe za Tigray n'abasirikare bitwaje intwaro' bamaze kwitanga muri iki gihe cy'amasaha 72 bahawe.
Itumanaho rya Ethiopia kuva amakimbirane yatangira ku ya 4 Ugushyingo rigaragara ko yemera ko ubu igihugu kirwana intambara ebyiri, iy'imbunda n'iy'irangamuntu. TPLF yabaye guverinoma y'akarere ka Tigray kuva mu myaka icumi ishize yikinyejana cya 20 kandi ifatwa nk'umutwe wa politiki ukubiyemo indangamuntu y'aba Tigrayan.
Agace ka Tigray, agace kanini k'imisozi kandi kakakaye, yitiriwe abaturage ba Tigray bavuga Tigrinya, ubwoko bwa kane mu moko manini ya Ethiopia butageze ku 10% by'abaturage b'igihugu.
Nubwo hari umubare muto w'Aba Tigrayani muri iki gihugu, TPLF yaremye Ethiopia nyuma y'intambara y'ubutita kurusha indi mitwe ya politiki yo muri iki gihugu.
Mu 1991, ishyaka rya politiki ry'abarwanyi-cum ryayoboye ihuriro ry'imitwe yitwara gisirikare n'imitwe yo guhirika Repubulika Iharanira Demokarasi ya gikomunisiti ya Ethiopia. Nyuma yibyo, iryo tsinda ryagize uruhare muri guverinoma ihuriweho n'amashyaka, kandi hari igihe ryabyaye minisitiri w'intebe muri nyakwigendera Meles Zenawi.
Kubera kutumvikana n'ishyaka ry'iterambere rya Ahmed muri 2019, TPLF yavuye mu buyobozi bwe buhuriweho n'amashyaka.
